“दाई कहाँको छाङ्छाङ्दीको, बहिनी त्यहीं माथि डाडैको…..”
गोपाल जिटी
वालिङ,१३असार- “दाई कहाँको छाङ्छाङ्दीको, बहिनी त्यहीं माथि डाडैको…..” यो गीतको पंक्ती हो रेडियो नेपालका गायक डिलबहादुर श्रेष्ठको । कुनै समय रेडियो नेपालका गायक भनेर चिनिनुभएका अग्रज श्रष्टा डिलबहादुर अब तपाईं हामी सामु हुनुहुन्न, हुनुहुन्छ त केवल सम्झनामा मात्र । २०११ साल भदौ ५ गते जन्मनुभएका श्रेष्ठको ६९ वर्षको उमेरमा असार १ गते स्वर्गावास भएको छ ।
उहाँको श्रीमति र ४ छोरा बुहारी छन् ।
रेडियो नेपालबाट आफ्नो आवाजमा लोकगीत सार्वजनिक गर्ने स्याङ्जा जिल्लाकै अग्रज स्रष्टा हुनुहुन्छ श्रेष्ठ । सानै उमेरदेखि गाउन र नाच्न भनेपछि हुरुक्क हुने श्रेष्ठ तत्कालिन समयमा रेडियो नेपालका “गायक कलाकार” का नामले परिचित हुनुहुन्थ्यो ।
स्कूले जीवनदेखि नै नाटक मञ्चन, नृत्य तथा गायन कार्यक्रममा सक्रीय सहभागी हुँदै श्रेष्ठले कलाकारितालाई अगाडि बढाउनु भएको थियो ।
विभिन्न सांस्कृतिक कार्यक्रमहरुमा आफ्नो कला प्रस्तुत गर्दै आउनुभएका श्रेष्ठ २०२७ सालमा स्याङ्जा जिल्लाको तर्फबाट तत्कालिन राजा महेन्द्रको उपस्थितिमा काठमाडौमा लोकनृत्य प्रदर्शन गर्नुभएको थियो ।
स्वर्गीय कूलबहादुर रानासहित अग्रजहरुको साथमा जिल्लाको तर्फबाट उहाँ लोकनृत्य तथा गायन प्रस्तुतिका लागि काठमाडौ पुग्नुभएको थियो । काठमाडौको राष्ट्रिय नाचघरमा उहाँले आफ्नो उत्कृष्ट कला प्रदर्शन गरेर पुरस्कृत हुनुभएको अर्का अग्रज श्रष्टा ८३ वर्षीय चन्द्रबहादुर गाह मगर बताउनुहुन्छ ।
कलाकारितालाई अगाडि बढाउने क्रममा श्रेष्ठले रेडियो नेपालको गायक बनेर विभिन्न लोकगीतहरु श्रोताहरु माझ सार्वजनिक गर्नुभयो ।
“काँचो कटर, म जान्छु राङ्खोला रोक मोटर…..”
“दाई कहाँको छाङ्छाङ्दीको बहिनी त्यहीं माथि डाडैको…..”
“घरमेरो छाङ्छाङ्दी ससुराली चिताउन गाह्रोभयो जीवन बिताउन….”.
“स्याङ्जेली नानी लजाउने बानी क्या राम्रो सुहाको आँखैमा गाजलु, म नाच्छु झ्याउरेमा बजाइदेउ मादलु……”
यी हुन् उहाँका उतिबेला रेडियो नेपालबाट बज्ने चर्चित लोकगीतहरु । केही समय रेडियो नेपालमा लोकगीत गाउनुभएका उहाँ आफ्नै ठाउँमा विभिन्न संघ संस्थामा आवद्ध भई समाजसेवामा क्रियाशिल हुनुहुन्थ्यो ।
नेवार समुदायमा प्रचलित नेवारी नृत्य तथा बादनमा पनि श्रेष्ठ उत्तिकै दख्खल राख्नुहुन्थ्यो । नेवारी संस्कृतिमा आधारित नेवारी नृत्य प्रदर्शन हुने स्याङ्जा जिल्लाकै चर्चित स्थान हो छाङ्छाङ्दी । यहाँ हुने नेवारी नृत्य प्रदर्शनका बेला प्रायजसो नै उहाँको नृत्य हेर्न पाइन्थ्यो । यसका साथै मेला महोत्सव तथा सांगितिक कार्यक्रममा पुगेर नाचिहाल्ने उहाँको स्वभाव थियो । उमेर सात दशक नजिक पुगेपनि नाच्न थालेपछि उहाँको जोश र स्फूर्तिले सबैलाई चकित पाथ्र्यो ।
गीत संगीतसँग रमाउने उहाँ भजन किर्तनमा पनि सक्रीय सहभागिता रहनेगथ्र्यो । सिद्धार्थ राजमार्गसँगै रहेको छाङ्छाङ्दी छायाँक्षेत्र मन्दिरमा हुने भजन कीर्तन समूहमा नेतृत्वदायी भूमिकामै रहनुहुन्थ्यो । छायाँक्षेत्र मन्दिरमा महाँशिवरात्री, एकादशी, शिव महिना साउन तथा औंशीमा विशेष भीडभाडसहित दर्शनार्थी आउने गर्दछन् ।
पर्व विशेषका बेला प्रसिद्ध छायाँक्षेत्र मन्दिरमा हर्मोनियमसँगै भजन गाउनु र भक्तजनहरुलाई नचाउनु नित्यकर्म जस्तै नै थियो ।
यसरी आँफूसँगै अरुलाई पनि मनोरञ्जन प्रदान गर्ने उहाँ जेठ १२ गते वालिङ नगरपालिका वडा नम्वर ९ को लखनेमा मोटरसाइकलबाट लडेर घाइते हुनुभएको थियो । वडा नम्वर १४ माथिल्लो पेखु आफन्ती कहाँ भेटघाट गरी फर्कने क्रममा बीच बाटोमै लडेर गायक श्रेष्ठ घाइते हुनुभएको थियो । मोटरसाइकलबाट लडेर बेहोस जस्तै हुनुभएका श्रेष्ठलाई बचाउने प्रयास स्वरुप पोखराको मणिपाल लगियो तर जति कोशिष गरेपनि नसकिने भएपछि हस्पिटलले अन्ततः फिर्ता गरिदियो । हस्पिटलबाट फिर्ता भएको ३ दिन पछि आफ्नै निवास छाङ्छाङ्दीमा असार १ गते श्रेष्ठ ब्रम्हलिन हुनुभएको हो । र आज १३ गते बुधबार १३ औं दिनको पूण्य तीथिमा भावपूणर् श्रद्धा सुमन…..