दीपक परियार

पोखरा,१६ जेठ– ‘सम्झनाहरु सँगै लिएर मर्ने लक्ष्य छ, सपनाहरू होइन…(द गोल इज टु डाई विथ मेमोरिज, नट ड्रिम्स…) ।  एक वर्षअघि गोसाइँकुण्ड पुग्दाको फोटो फेसबुकमा राखेर यी हरफ लेखेकी एयर होस्टेस किस्मी थापा आइतबार मुस्ताङमा अस्ताइन् । थासाङ गाउँपालिका–२ सानोसरेमा तारा एयरको जहाज दुर्घटनामा परिवारको एक भरोसा ढल्यो ।

उमासरा किस्मीकी सबैथोक थिइन् । उमासरा रणपाल (परियार), किस्मीकी हजुरआमा । स्याङ्जाको चापाकोट नगरपालिका–४ मल्याङकोटकी विष्णुदेवी रणपालले गाउँमै अन्तरजातीय विवाह गरिन् । थापा मगर थरका श्रीमानको परिवारले उनलाई दलित भन्दै स्वीकारेको थिएन । छोरी जन्मिएपछि श्रीमानले पनि हेलाहोँचो गर्न थाले । विष्णुदेवी किस्मीलाई च्यापेर माइत फर्किइन् । छोरी र नातिनी पाल्ने जिम्मा उमासराको काँधमा आयो ।

नातिनी नजन्मिँदै उमासराले भारतीय सेनामा कार्यरत श्रीमान् गुमाइएकी थिइन् । पेन्सन बुझेर जीविका चलाइन् । छोरी र नातिनीलाई आफ्नै भरमा राखिन् । किस्मी पढाईमा सानैबाट तेज थिइन् । पेन्सन बुझेको पैसाले उमासराले नातिनी पढाइन् । विष्णुदेवीले अर्को बिहे गरेपछि झन् नातिनीभन्दा बढी छोरीकै रूपमा किस्मीलाई उनले अपनाइन् ।

किस्मीले गाउँकै विद्यालयबाट एसईई र वालिङबाट १२ कक्षा उत्तीर्ण गरिन् । विद्यालय हुँदैदेखि उनको लक्ष्य थियो, एयर होस्टेस बन्ने । उनका मामाका छोरा अमर परियारका अनुसार हजुरआमा र मामाहरूले उनलाई एयर होस्टेस नबन्न भनेका थिए । किस्मीले मानिनन् । आफ्नो ‘सपना’ पूरा गरेरै छाडिन् । पोखरामा एयर होस्टेसको कक्षा लिइन् । ‘उहाँको पहिलेदेखि यही बन्छु भन्ने सपना थियो,’ पोखरा विमानस्थलमा सोमबार उनले भने, ‘पछि पनि सबैले सकेसम्म यो काम छोडिदिए हुन्थ्यो भन्नुभएको थियो ।’

उमासरा हक्की स्वभावकी थिइन् । अनुभव र व्यवहारले खारिएर अनेक दु:ख अड्चनलाई पार लगाउँदै आएकी उनी समाजसेवामा पनि सक्रिय थिइन् । गाउँ, टोल, छरछिमेकले उनको कुरा खान्थे । किस्मीमा ठयाक्कै उनकै गुण सरेको अमर बताउँछन् । ‘हजुरआमा कसैसँग नडराउने, आँटिलो, मिहिनेती हुनुहुन्छ,’ उनले भने, ‘दिदीको स्वभाव पनि त्यस्तै थियो ।’ किस्मीको प्रेरणाको स्रोत नै उनको हजुरआमा थिइन् ।

२७ वर्षीया किस्मी घुम्न खुब रुचि राख्थिन् । नयाँ ठाउँ घुम्ने, साहसिक गतिविधिमा रमाउने साेख थियो । गत साता काठमाडौंमा बलात्कार तथा यौन हिंसाविरुद्धको प्रदर्शनमा उनी सहभागी भएकी थिइन् । टिकटकमा भिडियो राख्दै उनले महिला सशक्तीकरणका लागि आर्थिक रूपमा आत्मनिर्भर हुनुपर्ने सन्देश दिएकी छन् । बुबाले आफ्नो नामबाट नागरिकता बनाइदिन नमान्दा उनले लडेरै लिएकी थिइन् । सबैले मनीषा भनेर बोलाउने उनले किस्मी थापाको नामबाट नागरिकताको प्रमाणपत्र बनाइन् ।

पाँच वर्षअघि उनले यती एयरलाइन्समा जागिर सुरु गरिन् । यतीले उनलाई भगिनी संस्था तारा एयरमा पठायो । उनले एयर होस्टेसका रूपमा काठमाडौं–लुक्ला, पोखरा–जोमसोम, नेपालगञ्ज–रारालगायत रुटमा धेरै उडान भरिन् । केही समयअघि उनले आमा र हजुरआमालाई डोल्पा घुमाउन लगेकी थिइन् ।

मावली घरमा हुर्किएर पढेकाले मामाको छोराछोरीलाई पढाउने जिम्मा आफ्नो पनि भएको उनले महसुस गरिन् । बहिनी शर्मिला र भाइहरू आरजु र दिवसको पढाइ खर्च बेहोरिन् । शर्मिलाले पोखराबाटै १२ कक्षा उत्तीर्ण गरिन् । दिवसले काठमाडौंमा १२ को परीक्षा दिएर बसेका थिए भने आरजुले १२ को परीक्षा दिइरहेका छन् । किस्मीले कमाइरहेकी थिइन् । उनकी आमा गएको चुनावमा दलित महिला वडा सदस्यमा कांग्रेसबाट निर्वाचित भएकी थिइन् । सबैतिर राम्रो भइरहेको थियो । आइतबार जहाज दुर्घटनाको खबर सञ्चारमाध्यमबाट सुन्दा मल्याङकोटमा सन्नाटा छायो । सबै खुसी क्षणभरमै ढल्यो ।

जहाज दुर्घटनाको खबरपछि आइतबार दिनभर किस्मीका आफन्त र साथी पोखरा विमानस्थलमा जम्मा भए । केही खबर आइहाल्ने आशमा साँझसम्म विमानस्थल छाडेनन् । ‘विमानमा रहेका २२ जना सकुशल’ भन्ने खबर कतैबाट आइहाल्छ कि भन्ने पर्खाइमा थिइन्, शर्मिला । उनका आँखा ओभानो थिएनन् । त्यस दिन मौसमको खराबीले जहाजको खोजी कार्य रोकियो । सोमबार स्याङ्जाबाट हजुरआमा, आमा, मामा, आफन्त, छिमेकीको टोली पोखरा विमानस्थल आइपुग्यो । उनका बुबा आएनन् ।

बिहान साढे सात बजे जहाज दुर्घटनाग्रस्त अवस्थामा भेटिएको खबर आयो । २२ जनाकै शव संकलन गर्दा दिउँसोको ३ बजिसकेको थियो । विमानस्थलमा भने आफन्तको रुवाबासीको कारुणिक दृश्य देखिन्थ्यो । ‘तिम्रो हातको खाना खान आउँछु, पकाएर राख भन्नुभएको थियो,’ डाँको छाड्दै शर्मिलाले भनिन्, ‘आउनु न दिदी । मेरो प्राणभन्दा प्यारो दिदीलाई कसरी बिर्सिम् ?’

किस्मीकी आमा विष्णुदेवी अचेत थिइन् । जब बिउँझिन्थिन्, छोरीको खोजी गरिहाल्थिन् । ‘मेरो छोरी भएको ठाउँमा लैदेऊ’ भन्थिन् । उनलाई उमासराले सम्हालिरहेकी थिइन् । बालखैबाट पालेकी नातिनी गुमाएकी छन्, छोरी अर्धचेत छिन्, उनको बोलीमा भने उस्तै हक्कीपन थियो । सबैलाई नरुन सम्झाइरहन्थिन् । सबै शव काठमाडौं लैजाने भएकोले यती एयरले परिवारलाई जहाजमा पठाउने व्यवस्था गरेको थियो । विष्णुदेवीले ‘त्यही जहाजमा छोरीको त्यस्तो भयो, म जान्नँ’ भनिन्।

उमासराले छोरीलाई सम्झाइन् । ‘अहिलेसम्म आँखाले देखेको छैन,’ लौरो टेकेर विमानस्थलको टर्मिनल भवनभित्र पाइला बढाउँदै उनले भनिन्, ‘नातिनी मेरै अघि आएर हजुरआमा भनेर बोलाउँछे कि झैं लाउँछ ।’ स्रोतः कान्तिपुर